Serwis informacyjny Związku Miast Polskich

Transformacja energetyczna polskich miast

logo ZMP

Nasza misja

earth people solar recycle windmill
Rozważając prowadzone dotychczas projekty Związku Miast Polskich, ukierunkowane na zarządzanie energią w miastach, lokalną politykę klimatyczną i obligatoryjne działania wynikające z prawa energetycznego, uznaliśmy za pożądane ujęcie tych materiałów szkoleniowych i informacyjnych w formie specjalnej podstrony: Transformacja energetyczna miast.

Skomplikowana sytuacja gmin związana z finansowaniem w coraz większym zakresie własnych i zleconych zadań, zmieniające się warunki gospodarowania tak krajowych jak i międzynarodowych, związanych np. z wojną w sąsiadującym z Polską kraju, wymagają znaczącego zwiększenia wysiłków na rzecz efektywności energetycznej w każdym aspekcie. Sugeruje to konieczność uaktualnienia systemów zarządzania, przeniesienia podejmowania decyzji na poziom samorządów lokalnych.

Jednakże państwowy monopol na dystrybucję energii i model wielkoskalowej energetyki nie jest dobrym partnerem do rozwoju lokalnych inicjatyw w zakresie produkcji i dystrybucji energii. Energetyka rozproszona umożliwia elastyczne działanie, wymaga jednak współpracy, natomiast sprzeczność interesów nie dynamizuje, a wręcz utrudnia to obecnie, czego przykładem jest prawo, które nie nadąża za pożądanymi zmianami.

img1 img2

W tych warunkach, gdy tak prawnie, jak i organizacyjnie nie jesteśmy przystosowani do lokalnego zarządzania energią, ukierunkowanego na bezpieczeństwo energetyczne i ekonomiczne oraz na dążenie do samowystarczalności, stworzenie platformy edukacyjnej — zwłaszcza dla miast nie dysponujących własną przygotowaną kadrą w zakresie zarządzania energii — uznaliśmy za zasadne. 

Edycję głównych tematów transformacji energetycznej planujemy początkowo w cyklu miesięcznym. Natomiast bieżące informacje i polemiki, które mogą ukierunkować tematykę, będziemy przekazywali bezpośrednio jak najszybciej.

czytaj więcej
pokaż mniej
down

Aktualności Aktualności

img1
img2

Dobre praktyki Dobre praktyki

Bydgoski system zarządzania energią BZE
Zarządzanie energią, monitorowanie zużycia i skutków wprowadzanych zmian w obiektach komunalnych jest absolutną koniecznością dla lokalnych samorządów.
12.11.2024
Aktualizacja: 18.11.2024
Wiosenny cykl seminariów realizowanych w ramach projektu Obserwatorium Transformacji Energetycznej
Wiosenny cykl seminariów realizowany był w ramach projektu Obserwatorium Transformacji Energetycznej (GOSPOSTRATEG), który jednocześnie był zapowiedzią poszczególnych sesji tematycznych II Kongresu Energetyki Rozproszonej (28-30.10.2024 r. w Krakowie)
07.11.2024
Zrozumieć transformację energetyczną
O transformacji energetycznej, która uniezależni nas od spalania paliw kopalnych, pomoże sprostać wyzwaniom klimatycznym i polepszy fatalną jakość powietrza w Polsce mówi Marcin Popkiewicz, autor książki Zrozumieć transformację energetyczną.
07.11.2024

Programy wsparcia Programy wsparcia

Fundusz Modernizacyjny

W ramach wsparcia realizacji celów polityki energetyczno-klimatycznej UE do roku 2030 w krajach UE, gdzie PKB per capita jest niższe niż 60% średniej dla całej UE (względem roku 2013), na mocy art. 10d dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/410, w celu wzmocnienia efektywnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych, stworzono nowy instrument finansowania modernizacji systemu energetycznego i poprawy efektywności energetycznej, tzw. Fundusz Modernizacyjny (FM). Instrument ten będzie działał w latach 2021-2030 i zasilony będzie środkami ze sprzedaży 4,5% ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu handlu emisjami, tzw. EU-ETS. Sprzedaż tych uprawnień będzie dokonywana w półrocznych transzach przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI).

Gorąco zachęcamy do bieżącego śledzenia harmonogramu naborów programów finansowanych ze środków Funduszu Modernizacyjnego pod adresem: Programy finansowane ze środków Funduszu Modernizacyjnego

Programy finansowane ze środków Funduszu Modernizacyjnego:

  1. Renowacja z gwarancją oszczędności EPC (Energy Performance Contract) Plus – beneficjenci: spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, jednostki samorządu terytorialnego, spółki prawa handlowego, w których jednostki samorządu terytorialnego posiadają 100% udziałów lub akcji i które powołane są do realizacji zadań własnych j.s.t. wskazanych w ustawach.
  2. Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne – beneficjenci: jednostki samorządu terytorialnego (jst) i ich związki, przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą
  3. Energia dla wsi - beneficjenci: spółdzielnie energetyczne i jej członkowie będący przedsiębiorcami, powstające spółdzielnie energetyczne (spółdzielnie lub spółdzielnie rolników), rolnik (osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostki organizacyjne nieposiadających osobowości prawnej).
  4. Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny – beneficnejcni: przedsiębiorcy
  5. Kogeneracja powiatowa, Kogeneracja dla Ciepłownictwa, Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu – beneficjenci: przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła lub wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, realizujący projekt w ramach systemu ciepłowniczego, o zamówionej mocy cieplnej, na dzień składania wniosku, poniżej 50 MW
  6. Digitalizacja sieci ciepłowniczych – beneficjenci: przedsiębiorstwa energetyczne w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385, z późn. zm.) prowadzące koncesjonowaną działalność gospodarczą w zakresie przesyłu i dystrybucji ciepła.
  7. Elektroenergetyka - Inteligentna infrastruktura energetyczna
  8. OZE – źródło ciepła dla ciepłownictwa – beneficjenci: rzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 221, z późn. zm.) prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła lub wytwarzania w skojarzeniu ciepła i energii elektrycznej.
  9. Mój elektryk - celem programu jest uniknięcie emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez dofinansowanie przedsięwzięć polegających na obniżeniu zużycia paliw emisyjnych w transporcie - wsparcie zakupu/leasingu pojazdów zeroemisyjnych. Aktualne ogłoszenia o naborach dotyczą:
    1. dopłaty do pojazdów zakupionych za gotówkę lub sfinansowanych kredytem (nie dotyczy leasingu i leasingu konsumenckiego) – nabór skierowany jest zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców i podmiotów innych niż osoby fizyczne
    2. dopłaty do leasingu i leasingu konsumenckiego (ścieżka leasingowa)
    3. Więcej: program "Mój elektryk"
  10. Rozwój infrastruktury elektroenergetycznej na potrzeby rozwoju stacji ładowania pojazdów elektrycznych - celem programu jest wsparcie rozwoju infrastruktury do ładownia pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru, aby zmniejszyć liczbę pojazdów emitujących CO2 i NOx, a tym samym poprawić jakość powietrza. W programie przewidziano możliwość dofinansowania przedsięwzięć polegających na:
    1. budowie stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 22 kW, innej niż ogólnodostępna stacja ładowania;
    2. utworzeniu punktu ładowania o mocy nie mniejszej niż 22 kW, wyłącznie na potrzeby własne, który nie będzie wykorzystywany do świadczenia usługi ładowania;
    3. budowie ogólnodostępnej stacji ładowania o mocy nie mniejszej niż 50kW, w której co najmniej jeden punkt umożliwia świadczenie usługi ładowania prądem stałym i ma moc nie mniejszą niż 50 kW
    4. przebudowie ogólnodostępnej stacji ładowania skutkującej przyrostem jej mocy do mocy nie mniejszej niż 50 kW oraz możliwością świadczenia usługi ładowania prądem stałym z mocą nie mniejszą niż 50 kW w przypadku co najmniej jednego punkt ładowania.
    5. budowie lub przebudowie ogólnodostępnej stacji wodoru.
    6. Okres wdrażania zaplanowano na lata 2021 – 2028, w tym okres zawierania umów do 31.12.2025 i okres wydatkowania środków do 15.12.2028 r. Okres kwalifikowalności kosztów ustalono od dniu złożenia wniosku o dofinansowanie do 30.10.2028.
    7. Więcej: wsparcie rozwoju infrastruktury do ładownia pojazdów elektrycznych i infrastruktury do tankowania wodoru
07.11.2024
więcej mniej Turn down
Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast 

Więcej o Polsko-Szwajcarskim Programie Rozwoju Miast na stronach WSPARCIE MIAST oraz PROGRAM SZWAJCARSKI.

Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast jest finansowany z mechanizmu Drugiej Edycji Szwajcarskiej Pomocy Finansowej dla wybranych państw członkowskich Unii Europejskiej. Jego celem jest zmniejszenie różnic społeczno-gospodarczych w obrębie Unii Europejskiej. To kolejne ważne źródło finansowania działań rozwojowych w średnich miastach, które pozwoli istotnie wpłynąć na poprawę jakości życia ich mieszkańców. 

Beneficjentami programu są średnie miasta zakwalifikowane przez Strategię na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do grona 139 miast z najtrudniejszą sytuacją społeczno-gospodarczą (zaktualizowana imienna lista miast opracowana przez IGiPZ PAN) gotowe do systemowych zmian procesu zarządzania rozwojem. 

Wśród dwunastu obszarów tematycznych znalazł się także obszar OT5_ Efektywność energetyczna i energia odnawialna, w ramach którego miasta mogą starać się o dofinansowanie projektów, których celem będzie m.in.: zmniejszenie i docelowo eliminacja emisji CO2, zmniejszenie niskiej emisji pyłów PM2,5 i PM10, zwiększenie udziału energii odnawialnej, rozwój systemów oszczędzania i magazynowania energii wytworzonej w celu bilansowania popytu i podaży czy zwiększenie świadomości i zmiana postaw użytkowników energii elektrycznej i cieplnej, w tym: mieszkańców, przedsiębiorców, instytucji publicznych i innych.

22.10.2024
Aktualizacja: 06.11.2024
więcej mniej Turn down
Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności

Celem strategicznym Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) jest odbudowa potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii oraz wsparcie budowy trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie czasowym.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Instytucja odpowiedzialna za realizację inwestycji) ogłosiło nabór wniosków w ramach Inwestycji B1.1.4 Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) „Wzmocnienie efektywności energetycznej obiektów lokalnej aktywności społecznej”.

Uprawnionymi wnioskodawcami są jednostki samorządu terytorialnego, wnioskujące w imieniu instytucji kultury (bibliotek i domów kultury) oraz biblioteki i domy kultury działające jako samorządowe instytucje kultury.

WIĘCEJ NA: Wzmocnienie efektywności energetycznej obiektów lokalnej aktywności społecznej

21.08.2024
Aktualizacja: 22.10.2024
więcej mniej Turn down
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzi nabory wniosków w ramach: programów priorytetowych NFOŚiGW, Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021- 2027 oraz Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021 - 2027.

Sposób składania i rozpatrywania wniosków określany jest odpowiednio w ogłoszeniu o naborze lub w regulaminie naboru, które zamieszczane są na stronie internetowej NFOŚiGW. Więcej informacji znajdą Państwo pod adresem: Informacja o naborach wniosków w 2024 r.

Poniżej prezentujemy wybrane nabory dotyczące szeroko rozumianego procesu transformacji energetycznej. Pełny harmonogram naborów dostępny jest na stronie: Informacja o naborach wniosków w 2024 r.

Programy priorytetowe NFOŚiGW

    1. Adaptacja do zmian klimatu i ochrona wód przed zanieczyszczeniami:
    - Adaptacja do zmian klimatu
    - Moja Woda (informacji dotyczących szczegółów dofinansowania udzielają odpowiednie dla siedziby Beneficjenta wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej)
    - Ogólnopolski program finansowania służb ratowniczych cz.2 (modernizacja remiz Ochotniczych Straży Pożarnych)
    2. Racjonalne gospodarowanie odpadami i ochrona ziemi.

    - Zmniejszenie uciążliwości wynikających z wydobywania kopalin
    - Usuwanie porzuconych odpadów
    - Udostępnianie wód termalnych w Polsce
    3. Zeroemisyjny system energetyczny

    - Agroenergia cz. 1 (mikroinstalacje, pompy ciepła i towarzyszące magazyny energii - nabór prowadzą wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej)
    - Wodoryzacja gospodarki - wsparcie projektów dotyczących innowacyjnych jednostek transportowych napędzanych wodorem (warunkiem uruchomienia naborów jest dostępność środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy)
    4. Dobra jakość powietrza

    - Czyste Powietrze (nabór wniosków prowadzą wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej)
    - Budownictwo Energooszczędne:
    o cz. 1 – Zmniejszenie zużycia energii w budownictwie
    o cz. 2 - Współfinansowanie pożyczkowe projektów realizowanych w ramach programu priorytetowego „Budownictwo energooszczędne.
    o cz. 4 – PUCHACZ – Energooszczędne budynki użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego
    5. Różnorodność biologiczna, edukacja i monitoring środowiska

    - Edukacja ekologiczna

      21.08.2024
      Aktualizacja: 22.10.2024
      więcej mniej Turn down

      Samorządy a prawo Samorządy a prawo

      Senat przyjął nowelizację o OZE dot. przyspieszenia procesu inwestycji
      Senat przyjął nowelizację o odnawialnych źródłach energii (OZE), która zakłada przyspieszenie procesu inwestycyjnego poprzez skrócenie terminu na wydanie decyzji dotyczących instalacji OZE oraz ich...
      22.11.2024
      Zmiany w polskim prawie wodorowym
      Polski rząd przyjął wczoraj nowelizację ustawy Prawo energetyczne, wprowadzając szereg istotnych zmian mających na celu wsparcie rozwoju energetyki wodorowej. Nowe przepisy mają na celu dostosowani...
      16.10.2024
      Aktualizacja: 06.11.2024
      Reforma rynku bilansującego
      Jak podkreśla Andrzej Puchała, członek zarządu PSE, zmiany rynku bilansującego mają na celu dostosowanie polskiego rynku energii do standardów europejskich oraz zwiększenie efektywności systemu ele...
      11.10.2024
      Aktualizacja: 06.11.2024
      System kaucyjny na horyzoncie
      Projekt ustawy zakłada zmiany w systemie kaucyjnym, które obejmą zwroty plastikowych butelek do 3 litrów, szklanych butelek wielokrotnego użytku do 1,5 litra oraz puszek do 1 litra. Celem jest zwię...
      11.10.2024
      Aktualizacja: 06.11.2024