Gospodarzem wydarzenia było miasto Sokołów Podlaski, które od kilku lat realizuje nowatorski projekt badawczo-wdrożeniowy „Elektrociepłownie Przyszłości”, oparty na wykorzystaniu lokalnego biometanu.

Uczestnicy przyjechali do Sokołowa 13 maja, gdzie wieczorem, poza wspólną kolacją, odbył się krótki koncert lokalnych artystek – Gabrieli Pliszki-Kraski i Anny Marii Maliszewskiej. Podczas wieczornej kolacji uczestnicy mieli okazję się przedstawić się a następnie podczas rozmów zawiązać nowe znajomości i wymieniać się swoimi doświadczeniami.

Drugi dzień rozpoczął się oficjalnym otwarciem w Sokołowskim Ośrodku Kultury, które otworzyli ze strony miasta: Pani Burmistrz Sokołowa Podlaskiego Iwona Kublik, Pan Przewodniczący Rady Miasta oraz ze strony ZMP: kierownik projektu Jarosław Komża.

Następnie uczestnicy wysłuchali dwóch wystąpień otwierających: Bogumiły Oniśk, prezeski PUIK Sp. z o.o., prezentującej projekt elektrociepłowni z perspektywy operatora systemu ciepłowniczego oraz Adolfa Mirowskiego z ICEB Sp. z o.o., który przybliżył nowoczesne rozwiązania technologiczne dla ciepłownictwa.
Na zakończenie części merytorycznej uczestnicy mieli okazję poznać rozwiązania w zakresie nowoczesnego oświetlenia ulicznego.

Po części merytorycznej miała miejsce krótka niespodzianka artystyczna – występ młodych wokalistek w strojach regionalnych, które zaśpiewały ludowe pieśni związane z regionem.

Następnie uczestnicy przemieścili się autokarem do Grochowa Szlacheckiego, gdzie zwiedzili biogazownię rolniczą współpracującą z systemem ciepłowniczym miasta. Po niej odbyła się wizyta w nowo powstałej elektrociepłowni w Sokołowie Podlaskim przy ul. Piłsudskiego 8, zasilanej oczyszczonym biometanem. To unikalna instalacja, której celem jest osiągnięcie poziomu bliskiego 100% energii z OZE w miejskim systemie.

Uzupełnieniem merytorycznej części była przygotowana przez Urząd Miasta i Panią Burmistrz Iwonę Kublik druga część wizyty: objazdowa wycieczka po Sokołowie Podlaskim, zakończona wizytą w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Tam zaprezentowano prezentację multimedialną poświęconą historii miasta i jego tożsamości lokalnej, podkreślając, że transformacja energetyczna jest nie tylko zmianą technologiczną, ale również elementem długofalowego rozwoju społeczności lokalnej.

Transformacja energetyczna miast postrzegana jest przede wszystkim jako modernizacja systemów produkcji i dostarczania energii. Tymczasem jest to proces bardzo złożony obejmujący również cała gamę działań organizacyjnych dotyczących także aspektów społecznych. Obiektywne całościowe spojrzenie na proces transformacji przedstawiony został kilkanaście lat temu w publikacji – „30 propozycji Energy Cities prowadzących do transformacji energetycznej obszarów miejskich” (www.energy-cities.eu).

Polską wersję wydało Stowarzyszenie Region Beskidy w ramach transgranicznego projektu.

Doświadczenie wielu miast europejskich ujęto w ramach pięciu obszarów strategicznych:

• wzmocnienie lokalnych podmiotów;

• poznanie zasobów i przepływów na własnym obszarze;

• przemyślane planowanie finansowania;

• wykreowanie nowego zarządzania na poziomie lokalnym;

• planowanie przestrzenne jako sposób na zmniejszenie zużycia energii

Poznawane w trakcie wizyt studyjnych zrealizowane projekty związane z efektywnością energetyczną i ochroną klimatu, jako optymalnych dla danej miejscowości, dobrze wpisują się w proponowany powyżej scenariusz. Jednakże warto na cały proces modernizacji spojrzeć obiektywnie, w oparciu o doświadczenie wielu europejskich miast zrzeszonych w „Energy Cities”. Rozwinięcie i omówienie tych obszarów strategicznych będziemy proponować w następnych tekstach „Transformacji energetycznej miast”.

W Sokołowie Podlaskim na terenie PUIK Sp. z o.o. w latach 2023-2024 wybudowano zaawansowaną technicznie oraz wysokoefektywną elektrociepłownię, umożliwiającą pracę z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii na poziomie bliskim 100% OZE. Realizacja tego pomysłu nie byłaby możliwa, gdyby nie finansowanie przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, w ramach wygranego w 2021 roku konkursu narodowego p.t. „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”.

Elektrociepłownia pozwoli zabezpieczyć odbiorców ciepła przed wzrostem cen spowodowanym wprowadzeniem podatku ets2. Jest również odpowiedzią na prawne regulacje i wymagania w zakresie efektywności energetycznej oraz udziałów odnawialnych form energii i redukcji emisji gazów cieplarnianych do otoczenia w odniesieniu do przedsiębiorstw ciepłowniczych na terenie Unii Europejskiej. Elektrociepłownia spełnia wymagania zdefiniowane na rok 2050.

Paliwo do napędu elektrociepłowni wytwarzane jest w biogazowni rolniczej w Grochowie. Jest nim biogaz, który po przetworzeniu w innowacyjnej i pierwszej w Polsce stacji oczyszczania, już jako biometan, tłoczony jest rurociągiem na teren elektrociepłowni. Tam zasila on nowy system wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Biometan spalany jest w zespole kogeneracyjnym (silniku gazowym napędzającym generator z odzyskiem ciepła). Energia elektryczna i ciepło, które są wytwarzane w zespole kogeneracyjnym są zatem zaliczane do odnawialnych źródeł energii. Na uwagę zasługuje również metanowy biogazociag pomiędzy Grochowem a PUIK w Sokołowie Podlaskim.

Biogazownia w Grochowie

Tym, co świadczy o tak wysokiej innowacyjności wybudowanej elektrociepłowni są między innymi współpracujące ze sobą systemy składające się z różnych typów pomp ciepła. W skład jednego z nich wchodzą wysokotemperaturowe pompy ciepła typu powietrze/woda. Ich podstawowym zadaniem dzięki własnej, wytworzonej na miejscu „zielonej” napędowej energii elektrycznej, jest pozyskiwanie ciepła z otaczającego powietrza i przekazywanie go do sieci ciepłowniczej zasilającej Sokołów Podlaski.
Ciepło pochodzące z otaczającego powietrza zaliczane jest również do odnawialnych źródeł energii. Drugi system zbudowany jest z wysokotemperaturowej pompy ciepła typu woda/woda. Jej podstawowym zadaniem, dzięki własnej „zielonej” napędowej energii elektrycznej, jest pozyskiwanie „zielonego” ciepła odpadowego z obiegu chłodzenia systemu sprężania mieszanki silnika zespołu kogeneracyjnego oraz ekonomizerów kondensujących zabudowanych na wylocie spalin zespołu kogeneracyjnego i ew. kotła gazowego.

Nowo wybudowana elektrociepłownia stwarza wiele możliwości rozwoju jakościowego (tj. np. wykorzystanie energii z elektrowni wiatrowych, instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii elektrycznej) i rozwoju ilościowego (np. zwiększenie ilości pomp ciepła i zespołów generacyjnych, większa produkcja biogazu). Istnieje jeszcze duży potencjał pozyskania biomasy rolniczej do produkcji biogazu w okolicach Sokołowa Podlaskiego.

Elektrociepłownia została oficjalnie otwarta 26 listopada 2024.

Zdjęcia z wyjazdu studyjnego TUTAJ

Działanie realizowane jest w ramach projektu:

Przeprowadzenie działań szkoleniowo-doradczych oraz analitycznych w obszarze budowania zdolności administracyjnych w zakresie zielonej i energetycznej transformacji na rzecz administracji lokalnej. Zadanie związane z realizacją Inwestycji G1.1.4 – Wsparcie dla instytucji wdrażających reformy i inwestycje w ramach REPowerEU (KPO) – wskaźnik G8G.